زمانی که یک زخم بهبود می‌یابد، اغلب یک نشانی به نام اسکار باقی می‌ماند. اسکار کلوئید نوعی اسکار است که به طور ضخیم، توده‌ای، برجسته و بزرگ‌تر از زخم اصلی شکل می‌گیرد. این نوع اسکار ممکن است دارای رنگ صورتی، قرمز، هم‌رنگ با پوست محیط یا تیره‌تر از آن باشد.
این نوع اسکار معمولاً پس از آسیب دیدن کوچکی به پوست، مانند یک نقطه آکنه یا یک زخم کوچک، شکل می‌گیرد و ممکن است از محدوده اولیه زخم به سمت بیرون گسترش یابد.
اسکار کلوئید چیست؟
گروه‌های ضخیم، گرد و نامنظم از بافت اسکار، در نقطه‌ی زخم ولی فراتر از لبه‌های آن رشد می‌کنند. این گروه‌ها معمولاً به لحاظ رنگ، قرمز یا تیره‌تر از پوست طبیعی اطراف مشاهده می‌شوند. این اسکارها از کلاژن تشکیل می‌شوند که بدن پس از بهبود زخم تولید می‌کند. ظهور این نوع اسکارها می‌تواند در هر بخشی از بدن اتفاق بیافتد، اما بیشتر در افراد با پوست تیره دیده می‌شود. معمولاً اسکارهای کلوئیدی تا یک سال پس از زخم اولیه شکل می‌گیرند. درمان این نوع اسکارها متفاوت است و هیچ درمانی ساده و کلی برای آن وجود ندارد.
علائم اسکار کلوئید
کلوئیدها به شکل اسکارهای سفت، برجسته و متمایل به بزرگ‌شدن ظاهر می‌شوند. این کلوئیدها با گذر زمان ممکن است اندکی بزرگ‌تر شوند و رنگ آن‌ها از صورتی کم تا بسیار تیره متغیر باشد. این نوع اسکارها ممکن است با لباس برخورد کرده و باعث تحریک، خارش یا درد شوند. هنگامی که به نور خورشید مستقیم تحت تأثیر قرار می‌گیرند، ممکن است رنگ آن‌ها تیره‌تر از باقی قسمت‌های پوست شما شود و ممکن است رنگ تیره‌ای به همراه بماند.
علت ایجاد اسکار کلوئید
کلوئیدها در نقاطی از پوست که دچار آسیب شده‌اند، مانند برش‌های جراحی، سوراخ کردن، سوختگی، آبله مرغان یا آکنه، شکل می‌گیرند. این اسکارها از طریق رشد بافت ضخیم شکل می‌گیرند و از محل زخم به سمت خارج می‌روند، در نتیجه باعث افزایش اندازه زخم اولیه می‌شوند. برای برخی افراد، حتی یک خراش هم می‌تواند باعث ایجاد کلوئید شود. این نوع اسکارها در افرادی از خانواده‌های خاص بیشتر دیده می‌شود و به ندرت در پوست‌های روشن شکل می‌گیرند. متخصصان فرض می‌کنند که کلوئیدها ممکن است با ژنی مرتبط با رنگ‌دانه‌های تیره پوست مرتبط باشند.
عوامل ابتلا به اسکار کلوئید
عوامل مختلفی می‌توانند شانس ایجاد اسکارهای کلوئیدی را افزایش دهند، از جمله:
- سن: کلوئید در افراد 10 تا 30 ساله شایع‌تر است.
- قومیت: به گفته انجمن داروسازان آمریکا (AAD)، کلوئیدها در افراد آسیایی، لاتین تبار و آفریقایی بیشتر شایع است.
- محل آسیب: احتمال رشد کلوئیدها در قسمت بالایی پشت، شانه‌ها و سینه، جایی که پوست سفت‌تر است، بیشتر است.
- ژنتیک: حدود یک سوم افرادی که به کلوئید مبتلا می‌شوند، یکی از اعضای خانواده‌شان نیز این کار را انجام داده است.
- تغییرات هورمونی: تغییرات هورمونی مانند بارداری یا بروز بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا یا بیماری تیروئید ممکن است احتمال ایجاد اسکار کلوئید را افزایش دهند.
درمان اسکار کلوئید
درمان کلوئید شامل موارد زیر می‌شود:
- تزریق استروئید: این روش شامل تزریق مستقیم استروئید به داخل ضایعه است و به منظور کاهش اندازه آن انجام می‌شود. این روش رایج‌ترین درمان اسکار کلوئیدی توسط متخصص پوست است. تزریق ممکن است هر ماه تکرار شود و ممکن است فرد باید تا چندین بار به متخصص پوست مراجعه کند تا اسکار کلوئیدی کاهش یابد. با این حال، توجه داشته باشید که 50 تا 80 درصد اسکارهای کلوئیدی پس از این درمان دوباره رشد می‌کنند.
- کرم‌های استروئیدی: متخصص پوست ممکن است کرم‌های استروئیدی یا نوارهایی حاوی استروئید را توصیه کند. طبق گفته انجمن درماتولوژی مراقبت‌های اولیه، 9 تا 50 درصد از کلوئیدها پس از این درمان دوباره عود می‌کنند. بنابراین، در چنین شرایطی، مشاوره آنلاین با متخصص پوست پیشنهاد می‌شود.
- سرما درمانی: این روش شامل انجماد کلوئید است و معمولاً برای اسکارهای کوچک‌تر مناسب‌تر است.
- رادیوتراپی: این روش می‌تواند اندازه کلوئید را کاهش دهد و به خصوص اگر بلافاصله پس از جراحی انجام شود، نتایج بهتری دارد.
- فشرده‌سازی: اعمال فشار بعد از جراحی می‌تواند جریان خون در ناحیه را کاهش داده و از بازگشت کلوئید جلوگیری کند.
- لیزر تراپی: این روش ممکن است برای صاف کردن جای زخم، از بین بردن رنگ غیر طبیعی جای زخم یا صاف کردن جای زخم استفاده شود. این روش معمولاً به همراه سایر روش‌های درمانی انجام می‌شود و ممکن است نیاز به چندین درمان باشد.
جراحی اسکارهای کلوئید
اگر درمان‌های غیرجراحی برای کنترل اسکار کلوئید موثر نباشند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. یکی از روش‌های جراحی مستقیماً زخم را با یک برش از بین می‌برد و سپس با بخیه‌هایی زخم بسته می‌شود. گاهی از پیوندهای پوستی برای کمک به بستن زخم استفاده می‌شود که شامل جایگزینی یا چسباندن پوست به ناحیه‌ای است که پوست از آن از بین رفته است. این فرایند شامل برداشتن تکه‌ای از پوست سالم از یک ناحیه دیگر از بدن و چسباندن آن به ناحیه مورد نیاز می‌شود.
درمان خانگی اسکار کلوئید
سیر
سیر ممکن است اثراتی مشابه آسپرین داشته باشد. بر اساس گزارشی در سال ۲۰۱۱، سیر آنزیم‌هایی را که به ساخت بافت و رنگ‌دانه‌ها از ورود به کلوئید کمک می‌کنند، متوقف می‌کند. با این حال، اگر استفاده از سیر در ناحیه مورد نظر باعث تحریک آن شد، فوراً آن را متوقف کنید.
عسل
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۵، عسل می‌تواند اندازه کلوئیدها را کاهش دهد زیرا التهاب را مهار می‌کند. ممکن است فردی عسل خام را در ناحیه آسیب دیده استعمال کند.
پیاز
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۳ نشان داد که پیاز می‌تواند سلول‌هایی به نام فیبروبلاست‌ها را که بافت اسکار ایجاد می‌کنند، از ورود به پوست متوقف کند. یک مطالعه قبلی نشان داد که ژل پیاز اندازه کلوئید را کاهش می‌دهد. ممکن است فردی آب پیاز را روی جای زخم استعمال کنید و پس از خشک شدن آب آن را بشویید.
روش پیشگیری از اسکار کلوئید
اگر می‌خواهید از ایجاد کلوئید پس از آسیب پوستی جلوگیری کنید، بهتر است از فعالیت‌هایی مانند سوراخ کردن بدن، خالکوبی یا هر عمل جراحی غیرضروری خودداری کنید، زیرا کلوئیدها می‌توانند پس از این روش‌ها رشد کنند. برای جلوگیری از ایجاد کلوئید پس از یک آسیب جزئی پوست، بهتر است بلافاصله درمان آن را شروع کنید. این کار ممکن است به بهبود سریع‌تر و با کمترین جای زخم کمک کند. استفاده از نکات زیر برای درمان این ناحیه می‌تواند به جلوگیری از رشد کلوئید کمک کند:
- زخم جدید را با یک لایه نازک ژل نفتی مانند وازلین بپوشانید و سپس با یک باند نچسب آن را بپوشانید. بانداژ را با چسب در جای خود نگه دارید تا فشار یک‌نواخت روی زخم وجود داشته باشد. هر روز ناحیه مورد نظر را با آب و صابون بشویید.
- پس از بهبود زخم، از بانداژ ژل سیلیکونی استفاده کنید و فشار یک‌نواخت را بر روی منطقه حفظ کنید. این کار ممکن است از رشد کلوئید جلوگیری کند. بانداژ را به مدت 12 تا 24 ساعت در روز به مدت 2 تا 3 ماه روی پوست نگه دارید. (3 ماه طول می‌کشد تا کلوئید رشد کند).
- بعد از سوراخ کردن گوش، از گوشواره‌های فشاری استفاده کنید.
سخن پایانی
در نهایت، بهتر است همیشه به ایجاد کلوئیدهای ناخواسته پوستی پیشگیری کنیم. با رعایت نکات بهداشتی، درمانی، و اجتناب از عملیات زخمی و جراحی‌های غیرضروری، می‌توانیم خود را از این مشکل محافظت کنیم. اگر به هر دلیلی اسکار کلوئیدی روی پوست شما شکل گرفت، از روش‌های درمانی صحیح و به موقع استفاده کنید و به دستورات پزشک خود پایبند باشید. با این اقدامات، می‌توانید از ایجاد یا بزرگ‌تر شدن اسکارها جلوگیری کرده و پوستی سالم و زیبا داشته باشید.
