علت خارش پوست سر

علت خارش پوست سر خارش سر می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب پوست کف سر باشد. این مشکل به وضوح نشان می‌دهد که نقطه‌ای از پوست سر به مشکل برخورده است و نیاز به کمک و درمان دارد. برای رفع خارش سر، باید علت این عارضه را شناسایی کرده و به درمان آن پرداخت. خارش سر ممکن است از عوامل مختلفی ناشی شود و برای هر فرد ممکن است علت متفاوتی داشته باشد. برای برخی افراد، خارش در تمامی نقاط کف سر حاضر است در حالی که برای دیگران ممکن است تنها در بخش‌هایی از آن رخ دهد. برای ایجاد یک درمان موثر و دائمی برای خارش سر، اهمیت دارد که علت اصلی این مشکل را شناسایی کنیم. در این راستا، مراجعه به یک متخصص پوست و مو می‌تواند ابتدایی‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای درمان این مشکل باشد. همچنین شناخت تفاوت بین شوره سر و خشکی پوست سر، تشخیص نوع پوست سر، شناسایی علائم ثانویه، و در نظر گرفتن ریسک‌های احتمالی در مراقبت روزانه از پوست سر نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

دلایل خارش پوست سر

پوست سر از سایر نواحی بدن باریک‌تر و ممکن است حساسیت بیشتری داشته باشد. مصرف شامپوها، نرم‌کننده‌ها و دیگر محصولات مراقبت از مو حاوی موادی است که می‌توانند واکنش‌های آلرژیک در پوست سر را به وجود آورند. حتی مواد طبیعی نیز ممکن است عامل خارش و حساسیت در پوست سر باشند. اما جدا از اثرات مضر مواد شیمیایی، عوامل زیر از مهم‌ترین عواملی هستند که ممکن است خارش پوست سر را ایجاد کنند:

شوره سر  (Dandruff)

هرگاه پوست سر شما با خارش مواجه شود، ممکن است این خارش همراه با ظاهر پوسته‌های ریز و سفید لابه‌لای موهای سر یا حتی روی لباس‌هایتان باشد، که نشانه‌ای از مبتلا شدن به شوره سر است. این وضعیت یکی از مسائل رایج و عاملی از دلایل اصلی خارش پوست سر است. در حین درمان خارش پوست سر، پزشک به این پوسته‌ها توجه خواهد کرد. علاوه بر خارش، درمان شوره نیز از منظر زیبایی و بهداشت مو، بسیار حائز اهمیت است. شوره، تجمع سلول‌های مرده پوست سر است که به شکل پوسته‌های ریز و سفید جدا می‌شوند. این شوره‌ها معمولاً با استفاده از شامپوهای ضدشوره یا ماساژ با روغن‌های گیاهی کنترل می‌شوند.

در دلایل بروز شوره، استرس، شرایط آب و هوایی، نحوه مراقبت از موها، میزان شستشو و حرارت آب، نوع شامپو، شانه نکردن موها به‌صورت منظم، برخی بیماری‌ها و عوامل دیگر ممکن است نقش داشته باشند. این شوره می‌تواند به دو صورت خشک و چرب ظاهر شود. در فصل‌های سرد، شوره خشک ایجاد می‌شود به دلیل سرد و گرم شدن پوست سر. این نوع شوره معمولاً با استفاده از شامپوهای ضدشوره یا ماساژ با روغن‌های گیاهی بهبود می‌یابد. اما شوره چرب معمولاً ناشی از تولید بیش از حد ماده چربی مرطوب کننده به‌نام “سبوم” زیر پوست سر است. این شوره‌ها عموماً حاوی مقدار زیادی چربی هستند و حالتی روغنی و زردرنگ دارند.

با توجه به اینکه خارش پوست سر یکی از عوارض شوره است، درمان این مشکل امری ضروری و اساسی است.

واکنش‌های آلرژیک یا درماتیت (Dermatitis)

خارش پوست سر ممکن است ناشی از واکنش‌های آلرژیک یا درماتیت (Dermatitis) باشد. افرادی که به مواد غذایی مختلف حساسیت دارند یا به برخی از شامپوها یا مواد شوینده واکنش نشان می‌دهند، همچنین کسانی که با بیماری‌های آلرژیکی مانند آسم یا آلرژی‌های پوستی مبتلا هستند، در معرض خطر خارش پوست سر آلرژیک قرار دارند. مواد آلرژی‌زا موجود در خوشبوکننده‌ها، شامپوها، مواد حالت‌دهنده و حتی درختان و گل‌ها که به پوست سر تماس می‌یابند، می‌توانند این واکنش‌های آلرژیک را ایجاد کرده و خارش پوست سر را به وجود آورند. پوست سر به‌طور طبیعی در برابر ورود هر نوع ماده‌ای به داخل خود مقاومت نشان می‌دهد، اما اگر به هر دلیلی یکی از این مواد از سد پوست رد شود، واکنش پوست سر می‌تواند شامل خارش و قرمزی شود.

گاهی اوقات پوست به‌طور تدریجی و در اثر استفاده مداوم از شامپوها یا مواد شوینده معمولی نیز واکنش نشان می‌دهد. حتی بعضی افراد پس از استفاده از مواد شیمیایی مانند رنگ مو، به‌دنبال راه‌های درمان خارش پوست سر هستند. بنابراین برای شناسایی ریشه مشکل خارش، به دنبال مسائل خاص و متفاوتی باشید.

در صورت بروز خارش پوست سر به علت واکنش‌های آلرژیک یا درماتیت، توصیه می‌شود به دکتر درماتولوژی مراجعه کرده و درمان مناسب را شروع کنید.

شپش

شایع است که شپش‌ها تنها در محیط‌های کثیف رشد می‌کنند، اما واقعیت این است که آنها معمولاً از فرد به فرد منتقل می‌شوند. بنابراین، در محیط‌هایی مانند مدارس یا مهدهای کودک که افراد احتمال قرار دادن سرهایشان به هم دارند، این اتفاق کاملاً معمول است. شپش‌ها موجودات بسیار ریزی هستند که به‌خوبی خود را در لابلای موهای فرد پنهان می‌کنند و باعث خارش و خشک شدن پوست سر می‌شوند. وقتی شپش پوست سر را می‌گیرد، با گاز گرفتن پوست سر، بزاق خود را در این قسمت جا می‌گذارد که باعث خارش می‌شود. اگر پوست سر شما خشک نیست و شوره هم روی آن دیده نمی‌شود، اما هنوز هم خارش مزاحمی دارد، به‌احتمال زیاد میزبان شپش است! خوشبختانه، با استفاده از شامپوهای مخصوصی که توسط دکتر متخصص پوست تجویز می‌شود، می‌توانید شپش‌ها را از بین ببرید.

عفونت قارچی

یکی از دلایل خارش سر، وجود قارچ‌های پوستی است که معمولاً به عنوان عفونت قارچی شناخته می‌شوند. این نوع عفونت قارچی ممکن است عوارضی شبیه به شوره داشته باشد. در این حالت، روی پوست سر لکه‌های قرمز رنگی ظاهر می‌شود و باعث یک خارش شدید می‌شود. علاوه بر این، عفونت قارچی می‌تواند از فردی که مبتلا به این عارضه است، به پوست سر شما منتقل شود.

در برخی موارد، عفونت قارچی ممکن است وارد فولیکول‌های مو شده و باعث ریزش موی فرد شود. با درمان این نوع عفونت، خارش و مشکلات آن بهبود خواهد یافت و می‌تواند باعث از بین رفتن علائم ناخوشایندی شود.

خشکی پوست سر

گاهی اتفاق می‌افتد که پوست سر به‌طور طبیعی دارای کمی چربی باشد و خشکی نسبی داشته باشد که ممکن است باعث بروز خارش شود. حفظ رطوبت و چربی در پوست سر می‌تواند خارش را کاهش دهد. اما اگر به دنبال راه‌حلی برای درمان خشکی و خارش پوست سر نباشید، این خشکی هر روز بیشتر شده و با افزایش خارش، احساس ناخوشایندی شما نیز بیشتر خواهد شد.

لیکن پلان (Lichen planus)

لیکن پلان یک بیماری التهابی است که با قرمزی، التهاب، و خارش در پوست همراه است. این بیماری ممکن است روی پوست سر نیز ظاهر شود و باعث ریزش موهایی به شکل سکه‌ای می‌شود. این بیماری، اگرچه شایع نیست، اما برخی افراد به دلایل خاصی ممکن است دچار آن شوند. مهمترین نکته این است که لیکن پلان قابل درمان است و معمولاً مشکل جدی‌ای ایجاد نمی‌کند که باعث نگرانی شود.

راه های تسکین خارش سر

راه‌های تسکین خارش سر می‌توانند شامل استفاده از روغن‌های درمانی باشند که خواص مختلفی دارند. این روغن‌ها می‌توانند به‌طور اولیه خشکی پوست سر را برطرف کنند و این به تسکین خارش و تحریک‌پذیری پوست سر کمک می‌کند. هر روغن دارای خواص منحصربه‌فردی است که ممکن است التهابات و حساسیت‌های پوست را تسکین دهد. برای درمان خارش سر، روغن‌های زیر می‌توانند موثر باشند:

1. روغن درخت چای:
   • این روغن دارای خواص ضد قارچی، ضد باکتریایی، و ضد التهابی است که می‌تواند به کاهش خارش پوست سر کمک کند.
   • همچنین این روغن به عنوان یک درمان طبیعی برای شوره سر، پسوریازیس، و آکنه شناخته می‌شود.
2. روغن جوجوبا:
   • این روغن موثر در درمان خشکی پوست سر، اگزما، و شوره سر است. همچنین سرعت التیام زخم را افزایش می‌دهد و خارش را کاهش می‌دهد.
   • خاصیت ضدقارچی این روغن می‌تواند به درمان انواع عارضه‌های پوست سر که خارش را ایجاد می‌کنند، کمک کند.
3. روغن بنفشه پایه زیتون:
   • این روغن دارای ویتامین E و خواص آنتی‌اکسیدانی است و به عنوان یک آبرسان قوی و مرطوب‌کننده پوست سر محسوب می‌شود.
   • استفاده از این روغن می‌تواند بهبود خشکی و خارش پوست سر را فراهم کند.